Shortlist Libris Geschiedenis Prijs 2023

De vijf beste historische boeken zijn bekend gemaakt

10 september 2023 - De shortlist met vijf genomineerden voor de Libris Geschiedenis Prijs 2023 is vandaag bekendgemaakt in radioprogramma OVT. De Libris Geschiedenis Prijs bekroont historische boeken die een algemeen publiek aanspreken. De criteria zijn dat het boek een oorspronkelijk onderwerp heeft, prettig leesbaar is geschreven en op gedegen historisch onderzoek stoelt. Aan de prijs is een bedrag van € 20.000,- verbonden. De prijs is onderdeel van de Maand van de Geschiedenis en wordt traditiegetrouw eind oktober uitgereikt.

Op 29 oktober 2023 wordt de Libris Geschiedenis Prijs 2023 uitgereikt door juryvoorzitter Kathleen Ferrier tijdens een speciale live-uitzending van het radioprogramma OVT.

De volgende vijf titels zijn genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs 2023:


Leonard Blussé De Chinezenmoord. De kolonisatie van Batavia en het bloedbad van 1740
Martin Bossenbroek De Zanzibardriehoek. Een slavernijgeschiedenis, 1860-1900
Judith Koelemeijer Etty Hillesum. Het verhaal van haar leven
Marcel Metze Hoog spel. De politieke biografie van Shell
Ivo van de Wijdeven De macht van het verleden. Geschiedenis als politiek wapen

De vijf nominaties voor de Libris Geschiedenis Prijs 3

De Chinezenmoord

Leonard Blussé

€ 27,50
In oktober 1740 voltrok zich in Batavia een drama waarvan de overzeese wereld een aantal maanden later met ontsteltenis kennisnam. Als reactie op een Chinese volksopstand tegen het VOC-bestuur richtten de Europese burgers van de stad samen met de matrozen van de vloot een verschrikkelijke slachting aan. Alle Chinese stadgenoten, samen ongeveer de helft van de bevolking, werden vermoord. De moordenaars trokken van huis tot huis, zelfs de ziekenhuizen werden niet overgeslagen. Hoe was zo’n bloedbad mogelijk in het welvarende Batavia, ‘Koningin van het Oosten’, in honderd jaar tijd opgebouwd door Nederlanders en Chinezen samen? Waar moest de schuld worden gezocht voor deze genocide? Er verschenen felle pamfletten. Verschillende rechtszaken werden aangespannen. Maar uiteindelijk verdween alles in de doofpot. In De Chinezenmoord reconstrueert sinoloog Leonard Blussé aan de hand van een rijke verscheidenheid aan zowel Nederlandse als Chinese bronnen op weergaloze wijze hoe een spectaculair, multicultureel, koloniaal project als Batavia binnen enkele jaren zo dramatisch uiteen kon vallen: het gevolg van een giftig mengsel van natuurrampen, een pandemie, winstbejag en persoonlijke conflicten binnen het VOC-bestuur. Nooit eerder werd zo meesterlijk en met zo veel oog voor het sprekende detail ontrafeld wat de Chinezenmoord van Batavia behelsde, wat eraan voorafging – en hoe dit drama zonder weerga ten slotte onder het tapijt van de koloniale geschiedenis werd geschoven.


Uit het juryrapport:
"Een belangwekkend boek over een onderwerp waar we in Nederland nog te weinig over weten''

De Zanzibardriehoek

Martin Bossenbroek

€ 32,50
WINNAAR LIBRIS GESCHIEDENIS PRIJS 2023 In 1873 dwingt Groot-Brittannië de sultan van Zanzibar tot het sluiten van de plaatselijke slavenmarkt, het centrum van de Oost-Afrikaanse mensenhandel. Een kwart eeuw later is het op het hele eiland gedaan met de slavernij. Net als met de onafhankelijkheid van het sultanaat. Zanzibar wordt een Brits protectoraat, bekrachtigd door de kortste oorlog in de geschiedenis – nog geen drie kwartier. Einde van de slavernij, begin van de onderwerping. Het westerse imperialisme is, heel paradoxaal, zowel humanitair, commercieel als agressief. De Zanzibardriehoek beschrijft de laatste episode in de slavernijgeschiedenis vanuit de direct betrokkenen: de zendeling-ontdekkingsreiziger David Livingstone, bijgestaan door bevrijde slaven als James Chuma en gevolgd door avonturiers als Henry Stanley. Sultan Barghash en slavenhandelaar Tippu Tip verzetten zich, maar moeten buigen voor één man, de selfmade diplomaat John Kirk. Uiteindelijk is ook Kirk zelf niet meer dan een trekpop van de werkelijke hoofdrolspelers in de Europese regeringscentra. De Zanzibardriehoek gaat net als De Boerenoorlog over goede bedoelingen, kwade opzet en de tragiek van Afrika, het slaafgemaakte continent.

Uit het juryrapport:
'' Bossenbroek schreef een prachtig verhaal over absurde expedities, abolitionisme en imperialisme"

Etty Hillesum

Judith Koelemeijer

€ 34,95
Op 9 maart 1941 begint de dan 27-jarige Etty Hillesum een dagboek. Terwijl de nazi’s haar als Joodse vrouw in Amsterdam steeds openlijker vervolgen, getuigt zij van een imponerende geestelijke vrijheid. Haar aantekeningen over de liefde, erotiek, familierelaties, vriendschap, geloof, zinloze haat en lotsverbondenheid zijn hoogstpersoonlijk, zeldzaam eerlijk, en tegelijkertijd volstrekt universeel. Sinds de eerste publicatie van haar dagboeken en brieven hebben de geschriften van Etty Hillesum (1914-1943) wereldwijd miljoenen lezers geïnspireerd. Maar wie was zij eigenlijk? Welke vrouw van vlees en bloed gaat schuil achter haar mooie woorden? Judith Koelemeijer wist een schat aan nog onbekend materiaal te verzamelen. In deze biografie geeft zij een verrassend nieuw perspectief op Etty’s rusteloze jeugd, haar linkse studentenjaren, en haar uiteindelijke keuze om ‘het lot van haar volk te delen’ en niet onder te duiken. Etty Hillesum blijkt iemand met vele gezichten, getekend door een beladen familiegeschiedenis, waaraan zij zich tenslotte tóch weet te ontworstelen. Etty Hillesum – Het verhaal van haar leven is de meeslepende geschiedenis van een jonge, gepassioneerde vrouw die ook onder de meest gruwelijke omstandigheden trouw bleef aan haar idealen en zichzelf.

Uit het juryrapport:
"Koelemeijer brengt Etty Hillesum en de jaren dertig tot leven in een fascinerend, menselijk portret.''

Hoog spel

Marcel Metze

€ 34,95
Shell kent de wegen naar de hoogste kringen én de sluiproutes door de politieke moerassen. De olie- en gasgigant opereert in zeventig landen. De meeste zijn geen democratische rechtsstaten. Shell – tot voor kort Royal Dutch Shell – heeft dagelijks te maken met zwakke of autocratische overheden, corruptie, onrust, oorlog en terrorisme. Hoe manoeuvreert ze daardoorheen? Onderzoeksjournalist Marcel Metze volgde het bedrijf jarenlang. Met een team researchers groef hij in archieven, bemachtigde hij interne documenten, en sprak hij (oud-)medewerkers op alle niveaus. Het resultaat is een fascinerende duik onder de motorkap: de politieke biografie van Shell. Metze laat zien hoe het concern de afgelopen 130 jaar als een kameleon door de veranderende geopolitieke en maatschappelijke werkelijkheid bewoog. Met steun van de grootmachten bereikte het de top van de internationale olie-industrie. Tijdens de de kolonisatie leerde het omgaan met nationalistische regimes en ambitieuze kolonels. Toen stak vanuit de milieu- en mensenrechtenbeweging een storm op, die nooit meer is gaan liggen. Gaandeweg bouwde Shell een uitgebreid repertoire aan zichtbare én minder zichtbare beïnvloedings- en gevechtstechnieken op. Zal deze doorgewinterde en gewiekste politieke speler ook het einde van het fossiele tijdperk weten te doorstaan? Aan Shells financiële reserves, haar technologische kwaliteiten en haar politieke vaardigheden zal het niet liggen. Maar haar verhouding met de samenleving is ten prooi gevallen aan diep wederzijds wantrouwen, zo wordt duidelijk in dit boek, dat leest als een geheime geschiedenis van de afgelopen anderhalve eeuw.

Uit het juryrapport:
''Een kritisch en geëngageerd boek over een gewetenloos oliebedrijf dat politieke spelletjes speelt''

De macht van het verleden

Ivo van de Wijdeven

€ 24,99
Een blik in het brein van Poetin en andere potentaten – SHORTLIST LIBRIS GESCHIEDENIS PRIJS ‘Hoe autoritaire en populistische leiders de geschiedenis gebruiken voor politiek gewin, zo laat historicus Ivo van de Wijdeven mooi zien in zijn nieuwe boek De macht van het verleden.’ ⬤⬤⬤⬤ NRC Vladimir Poetin houdt van geschiedenis. Zijn vurige redevoeringen zitten er vol mee. Velen verklaren hem voor gek, maar in vaardige handen is het verleden een wapen zonder weerga. Xi Jinping, Recep Tayyip Erdogan en andere ambitieuze leiders weten dat ook en maken er sluw gebruik van. Dat gebeurt wereldwijd. Ook in het Westen. In De macht van het verleden legt Ivo van de Wijdeven haarfijn uit hoe politici en potentaten de geschiedenis gebruiken. Daarmee geeft hij tevens inzage in de diepere drijfveren van machthebbers. Hun visie op het verleden stuurt hun handelen in het heden. De macht van het verleden werkt twee kanten op. Hoogste tijd om die macht onder de loep te nemen. Beluister nu ook de Zoeken naar boeken-podcast waarin auteur Ivo van de Wijdeven vertelt over De macht van het verleden.  Ivo van de Wijdeven is historicus en analist. Hij adviseerde jarenlang de minister-president en voorziet media als RTL Nieuws, VPRO OVT, NRC, Historisch Nieuwsblad en Clingendael Spectator van heldere uitleg. Eerder schreef hij De rafelranden van Europa, De spoken van Visegrád en De nieuwe rafelrand van Europa. Over De nieuwe rafelrand van Europa: ‘Meesterlijk uitgelegde materie en dat in kort bestek.’ Trouw

Uit het juryrapport:
''Van de Wijdeven laat op een toegankelijke manier zien hoe de geschiedenis misbruikt kan worden''

Prijswinnaars zijn bekend!

30-10-2023 De winnaars zijn bekend en benaderd door Libris.nl. De prijswinnaars zijn: H. Poortvliet, Jochen Dekker en Denise Klasens.

pro-mbooks2 : libris