Jahrestage - Een jaar uit het leven van Gesine Cresspahl verscheen bij Van Oorschot. De vertaling van deze dikke pil kreeg overal lovende recensies en we hebben er ook behoorlijk wat verkocht. Maar is het door iedereen al gelezen? Want het zijn véél, niet altijd even makkelijke, pagina's. Daarom bieden we met een leesclub graag wat hulp bij het (uit)lezen en duiden ervan.

Uwe Johnson kreeg voor zijn magnum opus het volgende complimenten van Hannah Arendt. ‘Je hebt het verleden tastbaar en geloofwaardig gemaakt.’ Het is een boek dat voorkomt uit pijn en rouw, uit een bloedend hart, maar ook uit nieuwsgierigheid en het willen scheppen van een tijdsbeeld. Dit prachtige en bijzondere boek ligt misschien bij sommige mensen ongelezen op het nachtkastje (of beter: ís het nachtkastje) of misschien aarzelt u nog om het aan te schaffen. Daarom deze leesclub! 

In de Groene Amsterdammer noemt Cyrille Offermans het boek een ‘parallelwerkelijkheid’, een prachtig gevonden term, én treffend. Want dat is precies wat Uwe Johnson oproept door van 21 augustus 1967 t/m 20 augustus 1968 elke dag op te tekenen.Dat doet hij in een soort dagboekaantekingen, een 'soort'  omdat Gesine niet volledig het perspectief bepaalt, de vertelde stem weet meer dan zij. Deze Gesine dient als een de leidraad. Ze is 34-jarige en woont sinds zes jaar in New York woont met haar dochter. Haar thuisland is Duitsland, of wat in 1967 & 1968 nog de DDR heet. Een groot deel van het boek beslaat haar herinneringen hieraan, die ze vertelt aan haar tienjarige dochter. Die zijn met regelmaat zeer aangrijpend, o.a. de herinneringen aan WOII en de opkomst daarvan. Johnsons taal is precies, soms bijna melodieus, maar hij maakt het de lezer niet makkelijk; artikelen, lange citaten, brieven, scenes, verwijzingen en snippers informatie zijn soms integraal opgenomen. Soms smeedt hij zo verleden en Gesines heden aan elkaar en vormt een parallel met haar herinneringen. 

In Duitsland geldt Jahrestage als een van de grootste Duitstalige romans, en het is dan ook een feest dat er nu een vertaling is, verschenen bij Uitgeverij Van Oorschot. Hoe die tot stand kwam is een verhaal op zich. Bij één van de bijeenkomsten komt iemand van Uitgeverij Van Oorschot daarover vertellen

De leesclub bestaat uit vier delen, en volgt daarmee de originele opzet. Zo is ook het aantal pagina's per keer behapbaar en kunnen we ons gezamenlijk onderdompelen in dit magnum opus. Leesclubleider is Saskia Meijs, programmeur en gespreksleider bij de Roode Bioscoop en altviolist. 

Saskia Meijs (1977) is presentator, programmeur en altviolist. Na een jaar Nederlandse taal-en letterkunde aan de UvA te hebben gestudeerd, koos zij toch voor de muziek en behaalde haar Masterdiploma aan het Conservatorium van Amsterdam. Muziek en literatuur komen nu samen in de programma’s die zij maakt en organiseert, onder andere tijdens Café Rosso in Theater de Roode Bioscoop. Improviserend, maar altijd met een getraind oor een een open blik, haalt zij graag het beste bij anderen naar boven, als moderator en musicus.

Een jaar uit het leven van Gesine Cresspahl werd vertaald door Marc Hoogma. 

Een voorbeeld:

19 juni 1968, woensdag

De blinde bedelaar op Lexington Avenue (mijn dagen zijn duisterder dan jullie nachten) heeft deze morgen bij zijn hond een gele emmer neergezet met helder, fris water. ’s Avonds zijn de randen van de emmer vuil en is het water zanderig. De uiterlijk beschaafde voorbijgangers hebben hun muntjes in het water gegooid.

In de grote hal van station Grand Central is in de kakofonie van voetstappen en stemmen nog een kleiner, bescheidener geluid waarneembaar, dat veel bekender is en nauwelijks merkbaar toeneemt in de gangen naar de pendeltrein. Het is afkomstig van de man die de metromunten uit de draaikruisen haalt. De munten rammelen tegen het grijze metaal, de emmer schraapt over de grond als de man zijn weg vervolgt. Een lage, brede emmer zoals wij die gebruikten om de paarden te drenken.

’s Avonds hangt er onbeweeglijk een onweersbui boven de rivier. De flitsen maken van het park silhouetten; af en toe verlicht het bonte wit ervan alleen de oever aan de overkant. Sommige van de flitsen, de heel korte, nauwelijks waarneembare, etsen scherpe groeven in de hersenen.

Als kinderen die voor het onweer schuilden in een korengast dachten wij: iemand ziet ons. We worden allemaal gezien.

Deze leesclub is in samenwerking met Schwob:

Schwob is onderdeel van het Nederlands Letterenfonds, genoemd naar de Franse schrijver en vertaler Marcel Schwob (1867-1905), een spil in de literaire salons van zijn tijd. En dit is wat Schwob ook wil zijn. Bent u nieuwsgierig naar literatuur uit alle windstreken, en benieuwd naar boeken die in andere landen allang tot de literaire canon behoren? Schwob zorgt ervoor dat deze literaire reuzen ook voor Nederlandse lezers beschikbaar zijn.

‘Per jaar gaat het om zo’n 20 vertaalde meesterwerken, boeken die vaak enorm populair en gewaardeerd waren in andere landen, maar vreemd genoeg niet (meer) in Nederland verkrijgbaar zijn. zo verschenen de laatste maanden het levensverhaal van een Mexicaanse kunstenares, het mysterie van de zwarte pachter Tucker Caliban of een hier onbekend Japans pareltje dat tot de meest gelezen novellen op de wereld behoort. Schwob neemt u mee door de tijd en de wereld.’

Schwob gaat actief op zoek naar dergelijke vergeten boeken en brengt ze dan naar Nederland. Dit doen ze door vertalingen te stimuleren, met uitgevers te overleggen, met financiële en inhoudelijke ondersteuning en door actief bij te dragen aan de bekendheid van deze literatuur. Kijk op www.schwob.nl voor meer informatie en de laatste Schwob-titels.