De ontvoogding van de tragische held. Hamlet, Katadreuffe, en Van Egers verkennen de grenzen van het bedreigde Vader-land. Reeks: Psychoanalyse en Cultuur, nr. 12

Deze cultuuranalytische studie concentreert zich op drie literaire werken (en hun bewerkingen) die historisch gemarkeerd zijn. Bordewijks Karakter uit het interbellum; Gerard Reves De avonden van vlak na de Tweede Wereldoorlog, en Tom Lanoyes recente theaterstuk Hamlet versus Hamlet. De auteur leest die werken als paradigma's van drie lacaniaanse posities: de neurotische, de perverse en de grens van de psychotische positie. Hij doet dat niet als formele exercitie maar in de context van een historische ontwikkeling en een cultuurfilosofische maatschappijanalyse en aan de hand van wat hij benoemt als een 'hamletconstellatie'. De hamletconstellatie is een supplementair model naast het oedipuscomplex, dat noodzakelijk is om een subjectpositie van het twintigste en eenentwingste eeuwse subject te duiden. Met het oedipuscomplex was het mogelijk de neurotische constructie van het patriarchale meesterdiscours te duiden. Dat meesterdiscours was gebaseerd op een top-downstructuur in de betekenisconstructie, waarbij de externe grond van het gezag een hiërarchische positie innnam ten opzichte van het subject. De basis van een horizontale autoriteit is een gemeenschappelijk aanvaarden van een grond, de wetten waarop het gezag gebaseerd is. Het is een overtuiging die gebaseerd is op een sinthomatisch denkmodel dat geen oedipale of heteronormatieve grondwaarden meer erkent en dat deel is gaan uitmaken van onze identiteit, net zoals autoriteit gebaseerd op een patriarchale piramide dat vroeger deed. Bart Vieveen studeerde van 1977-1983 aan de Universiteit Leiden en werkte van 1999-2006 bij het Ro-theater. Sinds 2006 is hij rector/bestuurder bij het Stedelijk Gymnasium in Leiden. Op 29 mei 2019 promoveerde hij in de Geesteswetenschappen aan de Universiteit Leiden.