Mooi, liefdevol maar tegelijkertijd schokkend en aangrijpend.
Ik vond het bijzonder om te lezen wat de kleine jongen zag, of niet zag, toen zijn opa nog leefde. Hoe hij pas veel later ontdekte, door de memoires van zijn grootvader te lezen, welk leven daar achter zat. Liefdevol en tegelijkertijd aangrijpend vond ik de manier waarop Hertmans deze memoires ordent en herschrijft, hierbij geholpen door zijn zoektocht naar de plaatsen waar zijn opa leefde. De beschrijving van de oorlogsjaren die zijn grootvader doorbracht in de loopgraven is soms schokkend.
Voor mij brengt Stefan Hertmans met dit boek zijn grootvader tot leven en laat hij hem zijn leven vertellen. Hij brengt eigenlijk een stuk voorbije tijd tot leven, die heel ver achter ons lijkt te liggen, nauwelijks meer deel uit maakt van onze moderne tijd. Maar toch: onze grootouders hebben in die tijd geleefd.
Wat mij het meest trof in het boek was de wijze waarop de schrijver de nauwelijks terug te vinden of te herkennen plaatsen en onze eigen geschiedenis laat herleven, hoe moeilijk het ook voor hem was om te zien wat zijn grootvader moet hebben gezien. Vind nog maar eens een plek waar je terug kunt gaan in de tijd, kan voelen hoe het leven vroeger was. Door alle drukte en rumoer van het huidige leven zijn er weinig plaatsen waar dit nog kan.
Stefan Hertmans gaf mij met dit boek een mogelijkheid om dit wel te doen.
Marieke Broek
Boekhandel Flevo
