Shortlist Libris Geschiedenis Prijs 2022

De vijf beste historische boeken zijn bekend gemaakt

11 september 2022 - De shortlist met vijf genomineerden voor de Libris Geschiedenis Prijs 2022 is vandaag bekendgemaakt in OVT. De Libris Geschiedenis Prijs bekroont historische boeken die een algemeen publiek aanspreken. De criteria zijn dat het boek een oorspronkelijk onderwerp heeft, prettig leesbaar is geschreven en op gedegen historisch onderzoek stoelt. Aan de prijs is een bedrag van € 20.000,- verbonden. De prijs is onderdeel van de Maand van de Geschiedenis en wordt traditiegetrouw eind oktober uitgereikt.

Juryvoorzitter is dit jaar Thom de Graaf, de vice-president van de Raad van State.

Op 30 oktober 2022 wordt de Libris Geschiedenis Prijs 2022 uitgereikt door juryvoorzitter Thom de Graaf tijdens een speciale live-uitzending van het radioprogramma OVT.

Uit een lijst van meer dan driehonderd historische boeken heeft de jury de volgende vijf titels genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs 2022:


Bart van der Boom De politiek van het kleinste kwaad. Een geschiedenis van de Joodse Raad voor Amsterdam, 1941-1943
Patrick Dassen De Weimarrepubliek. Over de kwetsbaarheid van de democratie
Anne-Lot Hoek De strijd om Bali. Imperialisme, verzet en onafhankelijkheid 1846-1950
Luc Panhuysen Het monsterschip. Maarten Tromp en de armada van 1639
René van Stipriaan De zwijger. Het leven van Willem van Oranje

De vijf nominaties voor de Libris Geschiedenis Prijs 2022

De politiek van het kleinste kwaad

Bart van der Boom

€ 29,90
De Nederlandse Joden werden tijdens de Duitse bezetting geïsoleerd van de rest van de maatschappij, in een getto zonder muren. Dat getto werd bestuurd door de Joodse Raad, die consequent pleitte voor gehoorzaamheid aan Duitse bevelen, ook toen in juli 1942 de deportaties begonnen. De Joden die voor de Joodse Raad werkten werden vrijgesteld van deportatie, totdat in de zomer van 1943 ook zij werden afgevoerd. Het beleid van de Joodse Raad pakte dus desastreus uit, en na de oorlog had niemand er nog een goed woord voor over. ‘Joodse Raad’ staat tegenwoordig voor het ergste soort verraad – verraad van de ‘eigen’ mensen, in een laffe poging zelf buiten schot te blijven. Dat oordeel is begrijpelijk, maar niet verhelderend. Tijdens de oorlog konden velen het beleid van de Joodse Raad billijken als de enige mogelijkheid om te redden wat er te redden viel. Vooraanstaande Joodse bestuurders verleenden er hun medewerking aan, ook toen daar nog geen enkel voordeel aan verbonden was. Blijkbaar zagen zij iets wat wij niet zien – en andersom.


Uit het juryrapport:
'' Van der Boom geeft ons een andere visie op de Joodse Raad.''

De Weimarrepubliek

Patrick Dassen

€ 39,50
De Weimarrepubliek was de eerste democratie op Duitse bodem. Zij werd in 1918 weinig gelukkig geboren, aan het einde van een verloren oorlog en te midden van een revolutie. De republiek ging in 1933 met de machtsovername van Hitler ten onder. Toch was de Weimarrepubliek veel meer dan een voorspel tot Hitlers Derde Rijk. In dit boek wordt de Weimarrepubliek nu eens niet benaderd vanuit haar eindpunt maar vanuit haar vitaliteit en potentie. De Weimarrepubliek staat ook voor de emancipatie van de vrouw en de Joden, het ontstaan van een moderne verzorgingsstaat, het Bauhaus, de Dreigroschenoper en de boeken van Alfred Döblin, Thomas Mann en Joseph Roth. Overtuigde democraten waren bereid de Weimarrepubliek te verdedigen. Hitlers nsdap behaalde bij verkiezingen in 1928 niet meer dan een schamele 2,6%. En toch ging de Weimarrepubliek in 1933 ten onder. Wat waren de kwetsbaarheden van de eerste Duitse democratie? Welke lessen heeft Weimar ons te bieden? Naast veel andersoortige bronnen citeert Dassen veelvuldig uit de ‘Abelpapers’, autobiografieën die een unieke inkijk geven in de ‘ziel’ van vroege leden van de NSDAP – gewone mensen, die levendige verhalen schreven over gekrenkte nationale trots, maar ook over de hoop op een herboren Duitsland waarin iedereen gelijk was. Van deze bijna zeshonderd Abelpapers zal later bij Van Oorschot nog een aparte uitgave verschijnen.

Uit het juryrapport:
'' Dassen laat zien dat de Weimarrepubliek niet had hoeven eindigen in de diatatuur van de nazi's.''

De strijd om Bali

Anne-Lot Hoek

€ 39,99
Op nog geen dertig kilometer van de plek waar nu de internationale luchthaven op het eiland Bali ligt werden op 20 november 1946 bijna honderd Balinese strijders door het Nederlandse leger gedood. Een groot oorlogsmonument tussen de helgroene sawahs, waar de confrontatie jaarlijks wordt herdacht, herinnert hieraan. Hoewel Bali wereldwijd een geliefd vakantieoord is, weten maar weinigen iets van de gewelddadige koloniale geschiedenis van het eiland. In De strijd om Bali weerspreekt Anne-Lot Hoek de koloniale echo die in Nederland nog altijd klinkt: die van een loyaal eiland waar de verzetsbeweging na de Japanse capitulatie maar weinig voorstelde. Niets was minder waar. Hoek plaatst de bloedige guerrillastrijd die op het eiland ontvlamde binnen de imperiale geschiedenis, maar ook in het hart van de Nederlandse naoorlogse dekolonisatiepolitiek. Aan de hand van zo’n honderd interviews met getuigen en nabestaanden op Bali en in Nederland, uitgebreid archiefonderzoek, dagboeken, memoires, fotoalbums en research ter plaatse dringt Hoek tot in de haarvaten van het koloniale systeem door. Ze schetst een complex, gelaagd en vernieuwend beeld van een wrede onafhankelijkheidsstrijd.

Uit het juryrapport:
"Geïnterviewde betrokkenen brengen het verhaal van Bali tot leven.''

Het monsterschip

Luc Panhuysen

€ 29,99
In ‘Het monsterschip’ vertelt Luc Panhuysen, met opmerkelijke details over het rauwe leven op zee, op meeslepende wijze het nieuwe verhaal van admiraal Tromp en de historische zeeslag bij Duins. Op de plechtigheid rond Tromps benoeming tot admiraal in 1637 viel op dat het feestvarken er bedrukt uitzag. Het vaderland stond er maritiem gezien op dat moment dan ook beroerd voor. Spanje rukte op in de noordelijke wateren. Visserij en koopvaardij leden onder kaperij. In Den Haag riep men dat het land aan de zeekant werd belegerd. Twee jaar later zou Tromp de Spaanse opmars een definitief halt toeroepen door de armada vernietigend te verslaan. Hoe was dat mogelijk? Een vloot bestond uit meer dan alleen hout en canvas, het was ook een organisatie, zo begreep Tromp. Onvermoeibaar zoekt hij naar manieren om de zeemacht sterker te maken dan de som der schepen. Wanneer hij uiteindelijk de strijd aanbindt met de Spaanse overmacht, formeert hij zijn vloot tot een ‘monsterschip’.

Uit het juryrapport:
'' Panhuysen brengt zeemansbestaan in de zeventiende eeuw tot leven.''

De zwijger

René van Stipriaan

€ 45,00
Omstreeks 1560 was Willem van Oranje de rijkste en meest veelbelovende edelman van de Nederlanden. Omstreeks 1560 was Willem van Oranje de rijkste en meest veelbelovende edelman van de Nederlanden. Nog geen tien jaar later was hij zo goed als alles kwijt. Wat was er gebeurd? En wie wilde hem nog helpen? Oranje keerde zich tegen het bewind van de Spaanse koning Filips ii, dat in zijn ogen despotisch en geldbelust was. Hij vond niet alleen medestanders onder andere edelen, maar ook onder gewone burgers. Vanaf 1566, met de Beeldenstorm, kwamen de Nederlanden in opstand tegen Spanje. Filips II stuurde er de gevreesde hertog van Alva met een grote troepenmacht op af. In Mechelen en Zutphen werd een slachting aangericht, die het verzet alleen maar vastberadener maakte. Wat dreef Oranje? Hij was beslist geen heilige en riep in zijn tijd meer weerzin op dan wel wordt aangenomen. Protestantse bolwerken als Gent en Antwerpen, die ooit zijn trouwste bondgenoten waren, keerden zich uiteindelijk van hem af. In De zwijger ontrafelt René van Stipriaan de duizelingwekkende loopbaan van een van de meest onverzettelijke figuren uit de wereldgeschiedenis: zijn ambities, successen, manipulaties, nederlagen. En ook de spanningen in zijn familie, zijn bizarre huwelijksleven – en zijn neiging om, als het erop aankwam, in het verborgene te opereren.

Uit het juryrapport:
'' Door Van Stipriaans boek wordt Willem van Oranje weer mens.''

Prijswinnaars zijn bekend!

20-04-2023 De prijswinnaars zijn bekend en benaderd door de boekhandel. De winnaars zijn: Thijs, Adam van Doremaele, Veerle Witjes, Yannick Veer, Livia al-Khawaja, Sophie ter Horst, Felix Shapcott, Merel van 't Goor, Yfke Stenhuis en Doris van Schaik

pro-mbooks3 : libris