Zen onderscheidt zich van iedere andere vorm van boeddhisme, zelfs van elke andere vorm van religie. Zen is vrij van religieuze dogma's en lasten. Dat is een van de redenen waardoor mensen gefascineerd raken door zen, zo laat D.T. Suzuki zien in Inleiding tot het zenboeddhisme.

Zen legt sterk de nadruk op aandachtig zijn en is vooral een persoonlijke ervaring. Geen grote hoeveelheden intellectuele kennis, geen langdurige contemplatie zullen je ooit tot een 'zenmeester' maken. Het leven zelf moet in zijn beweging worden gevat en begrepen. Het leven zelf moet in zijn beweging worden gevat en begrepen. Hiermee krijg je inzicht en open je de weg naar verlichting.