Eelko Alta (1723-1798)

Eelko Alta (1723-1798) was een publieke intellectueel. Hij zocht de openbaarheid van de pers en gaf ongevraagd adviezen aan regenten, wat ongekend was in de achttiende eeuw. Met zijn publicaties en optreden in de meest revolutionaire fase van de Friese politiek had hij invloed op de ontwikkeling van de maatschappij in democratische richting. Ook in zijn publicaties over geloofszaken roeide hij tegen de stroom in, waarbij zijn toenemende tolerantie weerstand opriep. Zijn meest succesvolle bijdrage op maatschappelijk gebied was zijn volhardende pleidooi voor het inenten van vee tegen de veepest. Hij was een van de allereersten in ons land die zelf ook entte, wat zorgde voor weerstand bij vele boeren. Het meest bekend is hij echter gebleven om zijn betoog over de mogelijke ondergang van de aarde. Zijn boek over de conjunctie van de planeten veroorzaakte een grote ondergangspaniek en wordt in verband gebracht met Eise Eisinga en zijn bouw van het planetarium. Philippus Breuker (1939) was hoogleraar in Leiden en Amsterdam. Hij publiceert over geschiedenis en literatuur.