Geschiedenis is een permanent proces van verandering; de trotse zekerheden van toen zijn de schaamte en schande van nu. Dat wéét bijna iedereen, maar in de praktijk worden steeds vaker moderne morele maatstaven op het verleden geprojecteerd. De Gouden Eeuw, ‘foute’ standbeelden, het hulpje van Sinterklaas – in feite alle geschiedenis lijkt het dezer dagen te moeten ontgelden. Bezien met de bril van nu ontstaat zo een sterk verwrongen beeld van gevoelige historische onderwerpen als kolonialisme, slavernij en migratie.

Geschiedenis dient daarmee als politieke agenda en als excuus. Hoe het werkelijk toeging, hoe anders dan tegenwoordig, dat blijft buiten beeld. In Het zwart-witdenken voorbij geeft Piet Emmer deze drie gevoelige kwesties de context die ze verdienen: zonder emoties, met weging van de feiten.